و طول دوره رشد گیاه بادام زمینی حدود ۳ الی ۶/۵ می باشد. اين گياه داراي ساقه ی مركزي كرك دار بوده كه داراي انشعابات جانبي زیادی می باشد. بادام زمینی گیاهی علفی و یک ساله بوده و طول ساقه آن بين ۳۰ تا ۸۰ سانتي متر بوده می باشد.ریشه بادام زمینی مستقيم بوده و تا عمق ۵۰ تا ۱۰۰ سانتي متر در خاك رشد می کند. پس از آن ريشه هاي جانبي آن شروع به رشد مي نمایند.
گیاه شناسی بادام زمینی
برگ ها در بادام زميني دارای دو برگچه پوشيده از كرك بوده و به شکل پنجه اي می باشند. از نظر گیاه شناسی بادام زمینی گل های زرد رنگ بادام زمینی در زاويه داخلي برگ ها به صورت منفرد و يا دسته جات دو تا چهارتايي قرار دارند. حدود ۱ الي ۱٫۵ ماه پس از سبز شدن گیاه بادام زمینی گل دهي آغاز شده و تا ۲ الي ۳ ماه ادامه دارد. گل های زیادی در بادام زمینی تولید می شوند اما كمتر از ۱۵ الي ۲۰ درصد آن ها به صورت غلاف و نيام در می آیند. هر غلاف بادام زمینی بین ۱ تا ۴ دانه دارد. ريزش گل ها در ابتدای تشکیل زياد بوده و همچنین حدود يك سوم نيام ها از بين می روند. میوه بادام زمینی درون پوسته های خشکی تشکیل شده و عموما غلاف ها بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ روز بعد از کاشت دانه می رسند. طبق گزارشات، قدیمی ترین نواحی کشت بادام زمینی مربوط به جوامع بومی کشور پرو می باشد. امروزه مرکز اساسی تنوع بادام زمینی آفریقا می باشد.
مهم ترین تولید کنندگان بادام زمینی در جهان کشورهای زیر می باشند:
- هند
- چین
- ایالات متحده آمریکا
- سنگال
- نیجریه
- اندونزی
کشور فرانسه بزرگترین وارد کننده روغن بادام زمینی بوده که سالانه حدود دو میلیون تن روغن خریداری می کند. عموما از ارقام رونده بادام زمینی برای تولید روغن مورد استفاده قرار می گیرد. بادام زمینی گیاهی گرما دوست بوده که به هوای گرم و نور زیاد نیاز دارد. نیاز آبی بادام زمینی زیاد بوده و به خصوص از هنگام گرده افشانی تا دو هفته قبل از رسیدگی به کمبود رطوبت حساس می باشد. نیاز غذایی بادام زمینی کم بوده و در خاک های شنی فقیر با ماده آلی کم عملکرد مناسبی دارد.
شهر ها و زمان کشت بادام زمینی در ایران
زمان کاشت بادام زمینی در همدان
همدان به عنوان پایتخت کشاورزی ایران همیشه از کشت های جدید و درآمدزا استقبال می‌کرده است. در سال ۱۳۹۹ دو پسر جوان برای اولین بار در شهر رزن اقدام به کشت ۵ هکتار بادام زمینی کردند که از این ۵ هکتار زمین حدود ۲۷ تن محصول خشک برداشت کردند که این آمار برای کشاورزی که اولین بار بادام زمینی می کارد یک رکورد محسوب می شود. بهترین زمان برای کشت بادام زمینی در همدان ۲۵ اردیبهشت تا ۵ خرداد است.
زمان کشت بادام زمینی در آذربایجان شرقی
در استان آذربایجان شرقی در شهرهایی مثل آذرشهر و میانه و اهر بادام زمینی کشت می شود. کشاورزان این شهرها بازه زمانی ۲۰ تا ۳۱ اردیبهشت را برای کاشتن بادام زمینی توصیه می کنند. همچنین ممقان شهری در جنوب غربی تبریز است که به صورت تخصصی در زمینه برشته کردن بادام زمینی فعالیت می کند. همچنین شهر ممقان دستگاه برشته کن بادام زمینی را می سازد.
کشت بادام زمینی در مناطق معتدل
مناطق معتدل کشور مثل گیلان و مازندران و آبگرم قزوین پارس آباد مغان و مینو دشت گلستان در سال های اخیر بیشترین کشت بادام زمینی به خود اختصاص داده اند. بیشترین تولید بادام زمینی کشور هم در همین شهرها بوده است!
کشت بادام زمینی در مازندران
شهرهای شمالی با توجه به این که خاک نرمی دارند و خاکشون همیشه رطوبت داره میتوانند بادام زمینی را دیمی کشت کنند یعنی از کاشت تا برداشت آب ندهند. این موضوع هم نقطه مثبت دارد هم نقطه منفی! نقطه ی مثبتش اینجاست نیاز به آبیاری ندارد. نقطه منفی اش هم به این جهت است که نمیتوان کودهای مختلف را با آبیاری داد و کشاورزان آستانه اشرفیه مجبورند کودها را قبل از کشت به خاک اضافه کنند یا به صورت محلول پاشی به گیاه بدهند که در این صورت سطح جذب کودها از گیاه پایین است.
کشت بادام زمینی در قزوین
برای اولین بار در سال ۱۳۹۵ یکی از کشاورزان با تجربه بویین زهرا به نام آقای صفری یک زمین به اندازه ۵ هکتار به صورت آزمایشی کشت کردند و بعد از آن در سال های بعد کم کم کشت بادام زمینی در شهرهای دیگر استان قزوین مثل تاکستان و آبیک و نظرآباد کشت بادام زمینی به صورت پایلوت کشت شد. و هم اکنون کشاورزان این شهرها به صورت پراکنده و به اندازه چند هکتار کشت می کنند.
زمان کشت بادام زمینی در شهرهای گرمسیر
در جنوب کرمان شهرهای جیرفت، کهنوج، منوجان، عنبرآباد و قلعه گنج در سیستان و بلوچستان چابهار و ایرانشهر در خوزستان شوش، شوشتر، ایذه، اندیمشک و اهواز در فارس قیر و کارزین و لامرد بادام زمینی از جمله شهرهایی هستند که بادام زمینی را به صورت آزمایشی کاشتند و جواب مطلوبی گرفتند. کشت بادام زمینی در شهرهای گرمسیر با کشت در شهرهای دیگر فرق میکند در شهرهای جنوب کشور که گرمسیری هستند دو فصل بهار و تابستان حاکم است و همچنین هوای گرم و تبخیر بالا و خاک های ماسه ای و… از ویژگی های این شهرها است.
کشت بادام زمینی در شهرهای گرمسیر با کشت در شهرهای دیگر فرق میکند در شهرهای جنوب کشور که گرمسیری هستند دو فصل بهار و تابستان حاکم است و همچنین هوای گرم و تبخیر بالا و خاک های ماسه ای و… از ویژگی های این شهرها است.
خوشبختانه در شهرهای گرمسیر دو بار در سال امکان کشت بادام زمینی وجود دارد. کشت بهاره که از بهمن شروع می شود و تا ۱۵ اسفند امکان کشت وجود دارد. و کشت پاییزه که از ۲۰ مرداد شروع می شود و تا اول مهر امکان کشت وجود دارد. بادام زمینی برای رشد ۴ ماه زمان نیاز دارد. در شهرهای جنوبی با توجه به گرمای هوا آبیاری بیشتری لازم است و در این شهرها حدودا هر ۱۲ روز آبیاری لازم است.
نگه داری بادام زمینی
ترکیب کودی برای بادام زمینی شامل فسفر، نیتروژن، پتاسیم و اکسید کلسیم می باشد. خاک های ماسه ای برای این گیاه مناسب بوده و به دلیل ماسه ای بودن امکان خشک شدن زودهنگام خاک وجود دارد. پس زمانی که خاک به طور کامل خشک شد، آبیاری باید انجام شود. نکته ی بسیار مهم در مورد آبیاری بادام زمینی این است که نباید به سرعت به گیاه آب داد. در نگه داری بادام زمینی باید توجه داشت که علف های هرز باید از بین بروند.
از آفات و بیماری های بادام زميني مي توان به موارد زیر اشاره نمود:
- كرم غوزه پنبه
- پروانه كارادرينا
- كرم مفتولي ريشه
- زنجيره باقلا
- بيماري لکه برگي بادام زميني كه به وسيله قارچی به نام سرکوسپورا ايجاد می شود
- بيماري فوزادريوم
- پوسيدگي پايه تخمدان و ساقه
گیاه بادام زمینی بسیار گرما دوست بوده و به آب و هوای گرمی نیاز دارد. بهترین دما برای کاشت بادام زمینی ۲۲ تا ۲۵ درجه سانتی گراد بوده و این گیاه تا دمای ۳۵ درجه را نیز تحمل می کند. همچنین حداقل درجه حرارت خاک برای جوانه زدن بادام زمینی حدود ۱۰ درجه سانتی گراد می باشد. از طرفی این گیاه بسیار به سرما حساس بوده و بهترین زمان کاشت آن اواخر اسفند تا اوایل اردیبهشت می باشد. بادام زمینی معمولا بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ روز پس از کاشت آماده برداشت بوده و و برداشت آن در اواخر تابستان یا اوایل پاییز می باشد. هنگامی پوست بادام زمینی به رنگ قهوه ای زرد متمایل به قهوه ای در بیاید این محصول قابل برداشت می باشد. برداشت بادام زمینی توسط ماشین های مخصوصی صورت می گیرد.
عوارض بادام زمینی
تورم لب ها و زبان
قرمزی پوست
احساس خفگی
حالت تهوع
مشکل تنفس و شوک آنافیلاکسی
بادام زمینی گاها می تواند با آفلاتوکسین که یک ماده سمی خطرناک است، آلوده شده باشد و باعث کاهش اشتها، زردی و مشکلات کبدی و در نهایت سرطان کبد گردد.
